Op Instagram vroeg iemand onlangs of ik het verschil kan uitleggen tussen ‘als’ en ‘dan’. Graag! Het is een van mijn taalergernissen. In dit blog leg ik jou het verschil uit tussen ‘als’ en ‘dan’, zodat je niet meer hoeft te twijfelen.
Als ik iemand hoor zeggen “dat hij zich beter voelt als gisteren”, dan verbeter ik in mijn hoofd automatisch die vervelende fout. Ook kan ik er niet tegen als iemand zegt “dat hij het beter weet als ik”. Weet je wat ook pijn doet? “Ik vind dat veel leuker als (vul maar in).” Ik ben ermee opgehouden om hardop in te grijpen. Maar vandaag laat ik me even gaan.
Als je een verschil beschrijft, gebruik je vaak de vergrotende trap of woorden als anders of ander(e). In dat geval gebruik je ‘dan’. Dus ‘dan’ volgt na:
1. een vergrotende trap: groter, kleiner, slimmer, beter, minder, meer, moeilijker.
Voorbeelden
Ik voel me beter dan gisteren.
De groene is veel leuker dan de blauwe.
Ik ben eigenwijzer dan jij.
2. de woorden: ander(e) en anders dan.
Voorbeelden
Anders dan de meeste vrouwen drink ik liever bier.
Jij hebt een andere smaak dan ik.
Jouw auto is anders dan die van mij.
Ga je iets vergelijken, dan gebruik je vaak de woorden (net) zo en even. Dus ‘als’ gebruik je bij:
1. een vergelijking, vaak met de woorden: (net) zo en even.
Voorbeelden
Jij bent net zo grappig als ik.
Mijn kind is net zo leuk als die van jou.
Ik denk dat jouw haar even lang is als dat van mij.
Het woord ‘dan’ gebruik je dus bij een verschil en ‘als’ bij een vergelijking. Ik hoop dat je dat ezelsbruggetje makkelijk kunt onthouden. Natuurlijk zijn er nog wat dingen die verwarrend kunnen zijn. Ik wil jou niet in de war brengen, maar deze voorbeelden wel even noemen. Kijk eens naar de volgende zin.
Jouw tuin is twee keer zo groot als die van mij.
Hier is wel sprake van een verschil, maar door het woordje ‘zo’ schrijven we ‘als’.
Ook kan het woord ‘als’ achter een vergrotende trap staan. Maar dan heeft dit woord een hele andere functie. Kijk maar:
Ik versta jou beter als ik je zie.
Jij bent langer als je op een podium staat.
Mijn zoon is nog liever als hij slaapt.
Tot slot kan het verkeerd gebruiken van deze twijfelwoorden totaal iets anders betekenen:
Dansen is moeilijker dan je denkt.
(Je denkt dat dansen moeilijk is, maar dat valt best mee.)
Dansen is moeilijker als je denkt.
(Als je nadenkt, is dansen ingewikkeld.)
Heb je nog vragen? Let me know! Ik help je graag, als schrijfcoach of als tekstschrijver.